Sixer

रासायनिक घटक

▸ यामध्ये मॅन्कोझेब 63% + कार्बेन्डाझिम 12% डब्ल्यू.पी.(Mancozeb 63% + Carbendazim 12% WP)Wettable Powder हे दोन रासायनिक घटक असतात.

रासायनिक गट

▸डायथिओकार्बामेट्स + बेंझीमिडाझोल्स
(Dithiocarbamates + Benzimidazoles)

बुरशीनाशक प्रकार व क्रिया प्रकार:

▸ बुरशीनाशक प्रकार: आंतरप्रवाही + संपर्कजन्य (Systemic + Contact)

▸ यामधील कार्बेन्डाझिम (Carbendazim) हे आंतरप्रवाही (Systemic) बुरशीनाशक असल्यामुळे,
फवारणी केल्यानंतर पानांच्या पृष्ठभागावरून शोषले जाते व वनस्पतींच्या झायलम पेशींच्याद्वारे वरच्या दिशेने वहन करून वनस्पतीच्या विविध भागांपर्यंत पोहोचते.

▸ यामधील मॅन्कोझेब (Mancozeb) हे संपर्कजन्य (Contact) बुरशीनाशक असल्यामुळे, ते पानांच्या पृष्ठभागावर संरक्षक असा रासायनिक थर तयार करते आणि बुरशीचे बीजाणू  अंकुरण्यापासून (spore germination) रोखते.

👉 Indofil Sprint मध्ये Translaminar क्रिया नाही.

▸ क्रिया प्रकार: प्रामुख्याने प्रतिबंधात्मक (Preventive) + मर्यादित उपचारात्मक (Early Curative)

▸ बुरशीन्य रोगाचा प्रादुर्भाव होण्यापूर्वी वापरल्यास,मॅन्कोझेबमुळे प्रभावी प्रतिबंधात्मक संरक्षण मिळते.

▸ बुरशीन्य रोगाची सुरुवातीची लक्षणे दिसताच वापरल्यास,कार्बेन्डाझिममुळे मर्यादित उपचारात्मक नियंत्रण मिळते.

▸ टीप (खूप महत्त्वाची): यामधील Carbendazim (FRAC-1) मध्ये पूर्ण निर्मूलन (Eradicant action) नसते.म्हणजेच बुरशीन्य रोगाचा प्रादुर्भाव खूप जास्त वाढल्यानंतर किंवा रोग जुना झाल्यानंतर👉 Indofil Sprint  बुरशी पूर्णपणे नष्ट करू शकत नाही.अशा वेळी Triazole / Strobilurin / SDHI गटातील बुरशीनाशकांची गरज भासते.

कार्यपद्धती (Mode of Action)

▸मॅन्कोझेब (Mancozeb ) हे संपर्कजन्य (Contact) बहु-स्थळी क्रिया करणारे (Multi-site action) बुरशीनाशक आहे.
▸ मॅन्कोझेब बुरशीच्या पेशींमध्ये असलेल्यासल्फहायड्रिल (–SH) गट असलेल्या एंजाइम्सशी संयोग करून त्यांचे कार्य बंद करते.परिणामी बुरशीच्या महत्त्वाच्या चयापचय प्रक्रिया (Metabolic processes)जसे की श्वसन, प्रथिन संश्लेषण, पेशी विभाजन यावर परिणाम होतो,बुरशीचे बीजाणू अंकुरणे (Spore germination) थांबते.
👉 म्हणून मॅन्कोझेब मुख्यतः प्रतिबंधात्मक (Preventive) क्रिया करते.

▸कार्बेन्डाझिम हे आंतरप्रवाही (Systemic) बुरशीनाशक आहे.
▸ कार्बेन्डाझिम बुरशीच्या पेशींमधील β-ट्युब्युलिन (β-tubulin) प्रथिनाशी संयोग करून मायटोसिस (पेशी विभाजन) प्रक्रियेत अडथळा आणते.परिणामी स्पिंडल फायबर (Spindle formation) तयार होत नाही,पेशी विभाजन थांबते व परिणामी बुरशीची वाढ रोखली जाते
👉 म्हणून कार्बेन्डाझिम उपचारात्मक (Curative) – पण फक्त सुरुवातीच्या अवस्थेत प्रभावी असते.

▸ Mancozeb (M03) → बहु-स्थळी, contact, resistance कमी
▸ Carbendazim (FRAC-1) → systemic, single-site, early curative

👉 दोन्ही एकत्र आल्यामुळे प्रतिबंधात्मक + मर्यादित उपचारात्मक नियंत्रण

वापरण्याची पद्धत

▸ फवारणी,आळवणी,ठिबक,बीजप्रक्रिया

Mancozeb 63% + Carbendazim 12% WP पीक व लक्षित बुरशीजन्य रोग

Mancozeb 63% + Carbendazim 12% WP – बुरशी व लक्षणे ओळख चार्ट

प्रमाण

▸ फवारणीसाठी :   2 ते 2.5 ग्रॅम प्रती लीटर
▸आळवणीसाठी :   2 ते 2.5  ग्रॅम प्रती लीटर
▸ ठिबकसाठी :   1 kg प्रती एकर

Mancozeb 63% + Carbendazim 12% WP प्रतिकारशक्ती व्यवस्थापन (Resistance Management)

‘क्रॉस रेझिस्टन्स’ टाळणे (Avoid Cross-Resistance):

▸ शास्त्रीय कारण: या संयुक्त बुरशीनाशकात १२% ‘कार्बेन्डाझिम’ (Carbendazim) आहे. तसेच ‘थिओफेनेट मिथाइल’ (रोको) चे रूपांतर सुद्धा झाडात गेल्यावर कार्बेन्डाझिम मध्येच होते. त्यामुळे हे बुरशीनाशक, रोको आणि बाविस्टिन हे तिन्ही FRAC गट १ (Group 1) शी संबंधित आहेत.

▸ टीप: जर तुम्ही मागील फवारणीत ‘रोको’ (Thiophanate Methyl) किंवा ‘बाविस्टिन’ वापरले असेल, तर लगेच त्यानंतरच्या फवारणीत हे औषध (Saaf/Sixer) वापरू नका. त्याऐवजी ट्रायझोल किंवा स्ट्रोबिल्युरिन गटाचे औषध वापरा.

‘मोड ऑफ ॲक्शन’ मध्ये बदल (Rotate Mode of Action):

▸ शास्त्रीय कारण: जरी यात स्पर्शजन्य औषध (मॅन्कोझेब) असले, तरी यातील आंतरप्रवाही घटक (कार्बेन्डाझिम) हा बुरशीच्या पेशी विभाजनातील ‘बीटा-ट्युबुलिन’ प्रक्रियेत अडथळा आणतो. सतत हेच औषध वापरल्यास बुरशीचा अंतर्गत रेझिस्टन्स वाढू शकतो.

▸ टीप: साखळी तोडण्यासाठी, या फवारणीनंतर पुढील फवारणीत ‘टेब्युकोनॅझोल’ (Tebuconazole), ‘प्रोपिकोनॅझोल’ (Propiconazole) किंवा ‘ॲझॉक्सिस्ट्रोबिन’ (Azoxystrobin) यांसारख्या वेगळ्या कार्यपद्धतीच्या बुरशीनाशक वापर करावा.

‘रेडी-मिक्स’ फायदा (Ready-Mix Strategy – Dual Action):

▸ शास्त्रीय कारण: हे  बुरशीनाशक स्वतःच एक ‘रेझिस्टन्स मॅनेजमेंट टूल’ आहे. कारण यात ‘मॅन्कोझेब’ (मल्टी साईट – गट M3) आणि ‘कार्बेन्डाझिम’ (सिंगल साईट – गट 1) एकत्र आहेत. मॅन्कोझेब बुरशीवर अनेक ठिकाणी हल्ला करते, ज्यामुळे कार्बेन्डाझिम विरुद्ध रेझिस्टन्स तयार होण्याचा वेग मंदावतो.

▸ टीप: हे बुरशीनाशक वापरताना तुम्हाला यात वेगळे स्पर्शजन्य बुरशीनाशक मिसळण्याची गरज नाही. हे एक ‘संपूर्ण पॅकेज’ आहे, जे सिंगल बुरशीनाशक पेक्षा जास्त सुरक्षित आहे.

वापराची वारंवारता (Frequency of Application):

▸ नियम: एका पिकाच्या हंगामात (Crop Season) हे संयुक्त बुरशीनाशक जास्तीत जास्त ३ वेळा वापरावे.

▸ टीप: सलग (Back to back) दोन फवारण्यांनंतर तिसऱ्या फवारणीला नक्कीच बुरशीनाशक बदलावे. प्रत्येक वेळी हेच बुरशीनाशक वापरणे टाळावे.

उपचारात्मक पेक्षा प्रतिबंधात्मक वापर (Preventive over Curative):

▸ शास्त्रीय कारण: यातील ‘मॅन्कोझेब’ हे घटक रोग येण्याआधी (Preventive) उत्कृष्ट काम करते, तर ‘कार्बेन्डाझिम’ रोग आल्यावर (Curative) काम करते. पण बुरशीचा प्रादुर्भाव खूप जास्त झाल्यावर कोणतीही आंतरप्रवाही बुरशीनाके प्रभावी निर्मूलन करू शकत नाहीत.

▸ टीप: हे बुरशीनाशक ढगाळ वातावरण असताना किंवा रोगाची सौम्य लक्षणे दिसताच (सुरुवातीच्या काळात) वापरल्यास १००% रिझल्ट मिळतो आणि रेझिस्टन्सचा धोका कमी होतो.

योग्य डोस आणि कव्हरेज (Optimal Dose & Selection Pressure):

▸ शास्त्रीय कारण: संयुक्त बुरशीनाशकात जर डोस कमी पडला, तर त्यातील आंतरप्रवाही घटक (Systemic Part) कमकुवत ठरतो आणि बुरशी त्याला दाद देईनाशी होते.

▸ टीप: नेहमी शिफारस केलेला डोस वापरावा. कमी डोस घेऊ नका आणि जास्त डोस घेतल्यास पिकावर ‘स्कॉर्चिंग’ (पाने जळणे) येऊ शकते, त्यामुळे योग्य डोसच ठेवावा.

मुख्य वैशिष्ट्ये:

▸ विस्तृत श्रेणीतील नियंत्रण (Broad Spectrum Control) – हे करपा (Anthracnose), भुरी (Powdery Mildew), पानावरील ठिपके, फळकूज यासह केवडा (Downy Mildew) आणि तांबेरा (Rust) यांसारख्या जवळपास सर्वच प्रमुख बुरशीजन्य रोगांवर प्रभावी नियंत्रण मिळवते.

▸ स्पर्शजन्य व आंतरप्रवाही क्रिया (Contact & Systemic Action) – हे एक संयुक्त बुरशीनाशक आहे. यातील ‘मॅन्कोझेब’ पानांच्या पृष्ठभागावर राहून (Contact) रोगाला रोखते, तर ‘कार्बेन्डाझिम’ पानांवाटे आणि मुळांवाटे शोषले जाऊन (Systemic) पिकाच्या आतून रोगाचा सामना करते.

▸ दुहेरी कार्यपद्धती (Preventive & Curative) – हे प्रतिबंधात्मक (रोग येण्याआधी) आणि उपचारात्मक (रोग आल्यानंतर) अशा दोन्ही प्रकारे उत्कृष्ट काम करते. दुहेरी हल्ल्यामुळे बुरशीवर जलद आणि खात्रीशीर नियंत्रण मिळते.

▸ पिकाचा आरोग्य परिणाम (Phytotonic Effect) – यामध्ये मॅन्गेनीज (Mn) आणि झिंक (Zn) हे सूक्ष्म अन्नद्रव्ये उपलब्ध असल्यामुळे, फवारणीनंतर पिकावर गडद हिरवेपणा (Greening Effect) येतो आणि पीक तजेलदार दिसते.

▸ WP स्वरूप (Wettable Powder) – हे पाण्यात पूर्णपणे मिसळणाऱ्या पावडर स्वरूपात उपलब्ध आहे. हे फवारणी (Spraying), आळवणी (Drenching) आणि बीजप्रक्रियेसाठी (Seed Treatment) अत्यंत सोपे आणि उपयुक्त आहे.

▸ प्रतिकारशक्ती व्यवस्थापन (Resistance Management) – यामध्ये दोन भिन्न कार्यपद्धतीचे घटक एकत्र असल्यामुळे, बुरशीमध्ये या बुरशीनाशक विरुद्ध प्रतिकारशक्ती (Resistance) लवकर तयार होत नाही, ज्यामुळे हे दीर्घकाळ प्रभावी राहते.

🎥 कृषिविद्या व्हिडिओ 

खालील व्हिडिओमध्ये उत्पादनाचा वापर दाखवला आहे 👇

Dhanuka Sixer ला पर्याय म्हणून खालील उत्पादनांचा वापर करू शकता.

उत्पादन	फोटो	200 लि. साठी पॅकिंग	किंमत	खरेदी
UPL Saaf		250 ग्रॅम	₹ —	View
Swal Turf		250 ग्रॅम	₹ —	View
Adama Mancoban		250 ग्रॅम	₹ —	View
FMC Covert		250 ग्रॅम	₹ —	View
Indofil Sprint		250 ग्रॅम	₹ —	View
Ju Mashal		250 ग्रॅम	₹ —	View
Shriram Carbez		250 ग्रॅम	₹ —	View
Willwood Carment		250 ग्रॅम	₹ —	View
Indofil Companion		250 ग्रॅम	₹ —	View
Crystal Sure		250 ग्रॅम	₹ —	View
Coromandal Kapeni		250 ग्रॅम	₹ —	View

प्रश्न १: Sixer बुरशीनाशक आंतरप्रवाही की स्पर्शजन्य आहे?
उत्तर: Sixer हे आंतरप्रवाही (Systemic) आणि स्पर्शजन्य (Contact) अशा दोन्ही गुणांचे ‘संयुक्त’ (Combination) बुरशीनाशक आहे.

प्रश्न २: Sixer कोणत्या रासायनिक गटातील आहे?
उत्तर: यामध्ये Dithiocarbamate (Mancozeb) आणि Benzimidazole (Carbendazim) हे दोन रासायनिक गट एकत्र आहेत.

प्रश्न ३: Sixer systemic आहे का?
उत्तर: हो, यातील Carbendazim हा घटक systemic आहे जो झाडात शोषला जातो, तर Mancozeb हा घटक पानावर राहून संरक्षण देतो.

प्रश्न ४: Sixer मध्ये preventive आणि curative गुण आहेत का?
उत्तर: हो. हे रोग येण्याआधी (Preventive) आणि रोग आल्यानंतर (Curative) अशा दोन्ही प्रकारे उत्कृष्ट काम करते.

प्रश्न ५: Sixer कोणत्या रोगांवर जास्त परिणामकारक आहे?
उत्तर: करपा (Anthracnose), भुरी (Powdery mildew), केवडा (Downy Mildew), तांबेरा (Rust), पानावरील ठिपके (Leaf spot) आणि फळकूज.

प्रश्न ६: Sixer आणि Themifit/Bavistin मध्ये काय फरक आहे?
उत्तर: Themifit/Bavistin फक्त आंतरप्रवाही आहेत. Sixer मध्ये त्यांच्यासोबत ‘मॅन्कोझेब’ असल्याने हे डाऊनी मिल्ड्यू (केवडा) आणि तांबेरा यांवरही काम करते, जे Themifit करत नाही.

प्रश्न ७: Sixer ला पर्याय काय आहे?
उत्तर: Sprint (Indofil) किंवा हेच घटक (Carbendazim + Mancozeb) असलेली इतर कंपन्यांची औषधे.

प्रश्न ८: Sixer भुरीवर (Powdery Mildew) प्रभावी आहे का?
उत्तर: हो, यातील कार्बेन्डाझिम भुरीवर प्रभावी नियंत्रण मिळवते.

प्रश्न ९: Sixer करपा (Anthracnose) नियंत्रणासाठी वापरावा का?
उत्तर: हो, मिरची आणि टोमॅटोमधील करपा आणि फळकूज रोखण्यासाठी Sprint हे एक हुकमी औषध आहे.

प्रश्न १०: Sixer मर रोगावर (Wilt/Root rot) चालतो का?
उत्तर: हो, मर रोग आणि मुळकुजीसाठी Sprint ची आळवणी (Drenching) किंवा बीजप्रक्रिया खूप फायदेशीर ठरते.

प्रश्न ११: Sixer फळकूजवर (Fruit Rot) मदत करतो का?
उत्तर: हो, मिरची, टोमॅटो आणि फळझाडांमधील फळकूज रोखण्यासाठी याचा वापर होतो.

प्रश्न १२: Sixer पानांवरील ठिपके (Leaf Spot) वर किती परिणामकारक आहे?
उत्तर: भुईमुगाचा टिक्का रोग, केळीवरील सिग्गाटोका आणि इतर पानावरील ठिपक्यांवर हे दुहेरी पद्धतीने काम करते.

प्रश्न १३: Sixer डाय बॅक (Die-back) नियंत्रणासाठी वापरता येतो का?

उत्तर: हो, मिरचीमधील फांदी वाळणे (Die-back) यावर हे प्रभावी आहे.

प्रश्न १४: पानांवर डाग आले असतील तर Sixer द्यावा का?

उत्तर: हो, हे स्पर्शजन्य आणि आंतरप्रवाही असल्याने बुरशीचा प्रसार त्वरित थांबवते.

प्रश्न १५: Sixer फवारणीसाठी किती ग्रॅम प्रति लिटर वापरावे?

उत्तर: फवारणीसाठी २ ते २.५ ग्रॅम प्रति लिटर पाणी.

प्रश्न १६: एका एकरासाठी Sixer किती लागते?

उत्तर: फवारणीसाठी साधारण ४०० ते ५०० ग्रॅम प्रति एकर.

प्रश्न १७: Sixer किती दिवसांनी पुन्हा फवारावे?
उत्तर: साधारणपणे १०-१२ दिवसांनी दुसरी फवारणी घेऊ शकता.

प्रश्न १८: रोग फार वाढला असेल तर डोस किती ठेवावा?
उत्तर: रोग जास्त असल्यास डोस २.५ ते ३ ग्रॅम/लिटर पर्यंत घेऊ शकता. हे संयुक्त बुरशीनाशक असल्याने वेगळे काही मिसळण्याची गरज पडत नाही.

प्रश्न १९: पावसाळ्यात Sixer वापरू शकतो का?
उत्तर: हो, यातील मॅन्कोझेब पानाला चिकटून राहते आणि कार्बेन्डाझिम आत शोषले जाते, त्यामुळे पावसाळ्यात हे उत्तम काम करते.

प्रश्न २०: फवारल्यानंतर पाऊस आला तर परिणाम कमी होणार का?
उत्तर: जर फवारणीनंतर ३-४ तास पाऊस आला नाही, तर औषध चांगले काम करते. यासाठी सोबत ‘स्टिकर’ वापरणे फायदेशीर ठरते.

प्रश्न २१: फवारणीस योग्य वेळ कोणती?
उत्तर: सकाळी किंवा सायंकाळी थंड वातावरणात.

प्रश्न २२: टोमॅटोमध्ये Sixer कोणत्या रोगावर देतात?
उत्तर: लवकर येणारा करपा (Early Blight), उशिरा येणारा करपा (Late Blight) आणि फळकूज.

प्रश्न २३: मिरचीमध्ये Sixer वापरू शकतो का?
उत्तर: हो, मिरचीमधील डायबॅक, फळकूज आणि भुरी या तिन्ही समस्यांवर हे ‘ऑलराऊंडर’ औषध आहे.

प्रश्न २४: द्राक्षामध्ये Sixer कधी वापरतात?
उत्तर: द्राक्षात डाऊनी, भुरी आणि अँथ्रॅकोज या तिन्ही रोगांच्या एकत्रित नियंत्रणासाठी याचा वापर होतो.

प्रश्न २५: कांद्यामध्ये Sixer वापरावे का?
उत्तर: हो, कांद्यावरील जांभळा करपा (Purple Blotch) आणि मानमोडीसाठी हे खूप चांगले आहे.

प्रश्न २६: भातात (Paddy) Sixer  चालते का?
उत्तर: हो, भातामधील Blast (करपा) आणि तपकिरी ठिपके यावर हे अत्यंत प्रभावी आहे.

प्रश्न २७: सोयाबीन किंवा गव्हामध्ये Sixer कधी द्यायचा?
उत्तर: तांबेरा (Rust) आणि पानावरील ठिपके नियंत्रणासाठी याचा वापर होतो.

प्रश्न २८: Sixer सर्व पिकांसाठी सुरक्षित आहे का?
उत्तर: हो, शिफारस केलेल्या मात्रेत वापरल्यास हे पिकासाठी सुरक्षित आहे.

प्रश्न २९: Sixer कीटकनाशकांसोबत मिसळता येतो का?
उत्तर: हो, हे बहुतेक सर्व कीटकनाशकांसोबत (उदा. इमिडा, क्लोरोपायरीफॉस, कराटे) मिसळता येते.

प्रश्न ३०: Sixer विद्राव्य खतांसोबत (१९:१९:१९) देता येतो का?
उत्तर: हो, विद्राव्य खतांसोबत Sixer देता येते.

प्रश्न ३१: Sixer , Copper किंवा Sulphur सोबत मिसळू शकतो का?
उत्तर: नाही. हे बोर्डो मिश्रण किंवा अल्कधर्मी (Alkaline) औषधांसोबत मिसळू नये.

प्रश्न ३२: Tank-mix करताना Sixer कधी टाकावे?
उत्तर: याची आधी बादलीत पेस्ट बनवा आणि मग टाकीत टाका.

प्रश्न ३३: Sixer ठिबक (Drip) किंवा आळवणी (Drenching) द्वारे देता येते का?
उत्तर: हो, मुळकुज आणि मर रोगासाठी याची आळवणी खूप फायदेशीर आहे.

प्रश्न ३४: Sixer मुळे पीक हिरवेगार होते का?
उत्तर: हो, यात मॅन्कोझेब (Mn & Zn) असल्याने पिकाला सूक्ष्म अन्नद्रव्ये मिळतात आणि पीक हिरवेगार (Phytotonic effect) होते.

प्रश्न ३५: Sixer मुळे फुलगळ होते का?
उत्तर: नाही, योग्य प्रमाणात वापरल्यास फुलगळ होत नाही.

प्रश्न ३६: Sixer चा परिणाम किती दिवस टिकतो?
उत्तर: साधारणपणे १० ते १२ दिवस.

प्रश्न ३७: PHI (Pre-harvest interval) किती दिवस आहे?
उत्तर: फवारणीनंतर १० ते १४ दिवस भाजीपाला खाण्यासाठी तोडू नये.

प्रश्न ३८: Sixer बीजप्रक्रियेसाठी (Seed Treatment) वापरता येते का?
उत्तर: हो, हे बीजप्रक्रियेसाठी (२.५ ते ३ ग्रॅम प्रति किलो) सर्वात लोकप्रिय औषध आहे.

प्रश्न ३९: Sixer वापरल्यानंतर उत्पादन वाढते का?
उत्तर: रोग नियंत्रण आणि पिकाला मिळणारा हिरवेपणा यामुळे उत्पादनात वाढ होते.

प्रश्न ४०: Resistance management कसे करावे?
उत्तर: हे स्वतःच दोन औषधांचे मिश्रण असल्याने रेझिस्टन्स लवकर येत नाही, तरीही सलग ३ पेक्षा जास्त फवारण्या टाळाव्यात.

प्रश्न ४१: Sixer कोणत्या कंपनीचे उत्पादन आहे?
उत्तर: Sixer हे Dhanuka या कंपनीचे प्रसिद्ध उत्पादन आहे.

प्रश्न ४२: Sixer स्वस्त आहे की महाग?
उत्तर: हे खूपच किफायतशीर (Cost-effective) आणि शेतकऱ्यांच्या बजेटमधील औषध आहे.

प्रश्न ४३: Sixer हे खूप जास्त बुरशी आल्यावर (Heavy Infestation) काम करेल का?
उत्तर: हो, कारण हे आतून आणि बाहेरून दोन्ही बाजूंनी बुरशीवर हल्ला करते.

भुरी आली होती पण Galileo फवारणी दिल्यावर 3–4 दिवसात छान परिणाम दिसला. पानं healthy आणि चमकदार झाली.

पानांवर रिंग सारखे डाग आले होते. Galileo + एक contact fungicide दिल्यावर रोग वाढ थांबली. उत्पादनातही स्पष्ट फरक!

द्राक्ष बागेत powdery mildew वाढत होता. Galileo दिल्यावर fungal spread पूर्ण थांबला आणि पिकाचा shine खूप वाढला.

सोयाबीनमध्ये छोटे-छोटे ठिपके होते. Galileo दिल्यावर 3 दिवसात improvement दिसली आणि spread थांबला.

⭐ शेतकऱ्यांचे farmspot crop schedule वापरल्यानंतरच्या प्रतिक्रिया

टॉमॅटोमध्ये खत व्यवस्थापन

टॉमॅटो पिकासाठी योग्य खतांचा वापर कसा करावा हे जाणून घ्या.

Read More

कांदा रोपवाटिका टिप्स

कांदा पिकासाठी सर्वोत्तम रोपवाटिका आणि काळजी टिप्स.

Read More

सेंद्रिय खतांचा वापर

पिकासाठी सेंद्रिय खतांचा कसा योग्य वापर करावा हे शिका.

Read More

टमाटर रोग नियंत्रण

टॉमॅटो पिकातील रोगांचे नियंत्रण कसे करावे.

Read More

शेतीसाठी आधुनिक तंत्रज्ञान

शेतीतील आधुनिक तंत्रज्ञानाचा उपयोग करून उत्पादन वाढवा.

Read More