Roko

रासायनिक घटक

▸ यामध्ये थायोफेनेट मिथाइल 70% डब्ल्यू.पी.(Thiophanate Methyl 70% WP) Wettable Powder हा रासायनिक घटक असतो.

रासायनिक गट

▸ थायोफेनेट्स (Thiophanates),मिथाइल बेंझिमिडाझोल कार्बामेट (MBC)

बुरशीनाशक प्रकार व क्रिया प्रकार:

▸ बुरशीनाशक प्रकार: आंतरप्रवाही (Systemic)

▸ आंतरप्रवाही असल्यामुळे फवारणी द्वारे वापरल्यानंतर पानांच्या पर्णरंद्राद्वारे आत मध्ये शोषले जाते व वनस्पतींच्या झायलम पेशींच्याद्वारे सर्व भागात पोहचते.

▸ क्रिया प्रकार: प्रतिबंधात्मक आणि उपचारात्मक

▸बुरशीजन्य रोगाचा प्रादुर्भाव होण्यापूर्वी वापरल्यास प्रतिबंधात्मक (Preventive) आणि बुरशीजन्य रोगाचा प्रादुर्भाव झाल्यानंतर सुरुवातीस उपचारात्मक (Curative) नियंत्रण देते.

▸ टिप : Thiophanate Methyl मध्ये eradicant action नसते.म्हणजेच बुरशीजन्य रोगाचा प्रादुर्भाव खूप वाढल्यानंतर हा fungicide fungus पूर्ण नष्ट करू शकत नाही.

कार्यपद्धती (Mode of Action)

▸थायोफेनेट मिथाइल (Thiophanate-methyl) हे कोशिकाविभाजन अवरोधक (Cell Division Inhibitor) गटातील बुरशीनाशक आहे. आहे.

▸ हे बुरशीनाशक बुरशीच्या पेशींमध्ये β-ट्युब्युलिन (β-tubulin) प्रथिनाशी संलग्न होऊन मायटोसिस (कोशिकाविभाजन) प्रक्रिया थांबवते. त्यामुळे मायक्रोट्युब्युल्स तयार होत नाहीत, पेशी विभाजन होत नाही आणि बुरशीची वाढ व प्रसार थांबतो. परिणामी बुरशी हळूहळू नष्ट होते.

▸ या गटाला मिथाइल बेंझिमिडाझोल कार्बामेट (MBC) फंगिसाइड असे म्हणतात.
(FRAC Group: 1)

वापरण्याची पद्धत

▸ फवारणी,आळवणी,ठिबक,बीजप्रक्रिया

Thiophanate Methyl 70% WP पीक व लक्षित बुरशीजन्य रोग

Thiophanate Methyl 70% WP – बुरशी व लक्षणे ओळख चार्ट

प्रमाण

▸ फवारणीसाठी :  1.5 ते 2 ग्रॅम प्रती लीटर
▸आळवणीसाठी : 1.5 ते 2 ग्रॅम प्रती लीटर
▸ ठिबकसाठी : 500 ग्रॅम प्रती एकर

थिओफेनेट मिथाइल प्रतिकारशक्ती व्यवस्थापन (Resistance Management)

‘क्रॉस रेझिस्टन्स’ टाळणे (Avoid Cross-Resistance):

▸शास्त्रीय कारण: थिओफेनेट मिथाइल हे पिकाच्या आत गेल्यावर त्याचे चयापचय (Metabolism) होऊन त्याचे रूपांतर ‘कार्बेन्डाझिम’ (MBC) या घटकात होते. त्यामुळे, थिओफेनेट मिथाइल आणि कार्बेन्डाझिम (उदा. बाविस्टिन) यांची कार्यपद्धती (Mode of Action) अगदी समान आहे.

▸टीप: जर तुम्ही (Thiophanate Methyl) फवारणी साठी वापरले असेल, तर त्यानंतरच्या फवारणीत ‘बाविस्टिन’ (Carbendazim) वापरू नका. त्याऐवजी दुसऱ्या गटातील औषध वापरा.

मोड ऑफ ॲक्शन’ मध्ये बदल (Rotate Mode of Action):

▸शास्त्रीय कारण: हे बुरशीनाशक बुरशीच्या पेशी विभाजनातील ‘बीटा-ट्युबुलिन’ (Beta-tubulin synthesis) प्रक्रियेत अडथळा आणते. जर याचा अतिवापर केला, तर बुरशी आपल्या जनुकांमध्ये (Genes) बदल करून या बुरशीनाशकला विरोध करते.

▸टीप: साखळी तोडण्यासाठी, पुढील फवारणीत ‘ट्रायझोल’ (Triazole – गट ३) किंवा ‘स्ट्रोबिल्युरिन’ (Strobilurin – गट ११) गटातील बुरशीनाशक वापरावे (उदा. टेब्युकोनॅझोल, ॲझॉक्सिस्ट्रोबिन).

‘टँक मिक्स’ धोरण (Tank Mix Strategy – Multi-site Action):

▸शास्त्रीय कारण: थिओफेनेट मिथाइल हे ‘सिंगल साईट’ (Single Site) बुरशीनाशक आहे (म्हणजे बुरशीच्या एकाच विशिष्ट भागावर हल्ला करते). यामुळे बुरशीला प्रतिकार तयार करणे सोपे जाते.

▸टीप: हे नेहमी ‘मल्टी साईट’ (Multi Site) बुरशीनाशकासोबत (उदा. मॅन्कोझेब – M-45 किंवा कॅप्टन) मिसळून वापरावे. मल्टी-साईट बुरशीनाशके बुरशीवर अनेक ठिकाणांवरून एकाच वेळी कार्य करतात, ज्यामुळे रेझिस्टन्स तयार होत नाही.

वापराची वारंवारता (Frequency of Application):

▸नियम: एका पिकाच्या हंगामात (Crop Season) हे बुरशीनाशक जास्तीत जास्त २ वेळा वापरावे.

▸टीप: एका पाठोपाठ एक सलग (Sequential) दोन फवारण्या थिओफेनेटच्या घेऊ नयेत.

उपचारात्मक पेक्षा प्रतिबंधात्मक वापर (Preventive over Curative):

▸शास्त्रीय कारण: जेव्हा बुरशीचा प्रादुर्भाव(Fungal Population) कमी असतो, तेव्हा रेझिस्टन्स तयार होण्याची शक्यता कमी असते.

▸टीप: बुरशीचा प्रादुर्भाव खूप वाढल्यावर (High Infestation) याचा वापर टाळावा. त्याऐवजी रोग येण्यापूर्वी किंवा सुरुवातीच्या अवस्थेत याचा वापर केल्यास ते दीर्घकाळ प्रभावी ठरते.

योग्य डोस आणि कव्हरेज (Optimal Dose & Selection Pressure):

▸शास्त्रीय कारण: कमी डोस वापरल्यास बुरशीवर ‘निवड दबाव’ (Selection Pressure) कमी पडतो आणि अर्धमेली बुरशी जिवंत राहून आपली पुढील पिढी अधिक शक्तिशाली बनवते.

▸टीप: नेहमी शिफारस केलेला डोस  वापरावा आणि फवारणी करताना पूर्ण झाड कव्हर होईल याची काळजी घ्यावी.

मुख्य वैशिष्ट्ये:

▸ विस्तृत श्रेणीतील नियंत्रण (Broad Spectrum Control) – करपा (Anthracnose), भुरी (Powdery Mildew), पानावरील ठिपके (Leaf Spot), फळकूज (Fruit Rot), मर रोग (Wilt) यांसारख्या विविध बुरशीजन्य रोगांवर प्रभावी नियंत्रण.

▸ आंतरप्रवाही क्रिया (Systemic Action) – हे पूर्णपणे आंतरप्रवाही बुरशीनाशक आहे. हे पानांवाटे आणि मुळांवाटे शोषले जाते आणि संपूर्ण पिकात पसरून रोगाचा सामना करते.

▸ दुहेरी कार्यपद्धती (Preventive & Curative) – हे प्रतिबंधात्मक (रोग येण्याआधी) आणि उपचारात्मक (रोग आल्यानंतर) अशा दोन्ही प्रकारे उत्कृष्ट काम करते.

▸ पिकाचा आरोग्य परिणाम (Phytotonic Effect) – याच्या फवारणीमुळे पिकावर हिरवेपणा येतो (Greening Effect) आणि पांढऱ्या मुळांच्या वाढीस चालना मिळते, ज्यामुळे पिक तजेलदार दिसते.

▸ WP स्वरूप (Wettable Powder) – हे पाण्यात मिसळणारी पावडर (WP) स्वरूपात उपलब्ध आहे, जे फवारणी आणि आळवणी (Drenching) साठी वापरणे सोपे आहे.

▸ दीर्घकाळ टिकणारे संरक्षण – आंतरप्रवाही असल्यामुळे हे पिकाला बुरशीपासून दीर्घकाळ संरक्षण देते.

🎥 कृषिविद्या व्हिडिओ 

खालील व्हिडिओमध्ये उत्पादनाचा वापर दाखवला आहे 👇

Biostadt Roko ला पर्याय म्हणून खालील उत्पादनांचा वापर करू शकता.

उत्पादन	फोटो	200 लि. साठी पॅकिंग	किंमत	खरेदी
Adama Topmast		250 ग्रॅम	₹ —	View
Sumitomo Buddi		250 ग्रॅम	₹ —	View
IIL Prism		250 ग्रॅम	₹ —	View
Godrej Milduvip		250 ग्रॅम	₹ —	View
Coromondal Hexatop		250 ग्रॅम	₹ —	View
Bharat Certis Topsin		250 ग्रॅम	₹ —	View
Willwood Theme		250 ग्रॅम	₹ —	View
JU Top M		250 ग्रॅम	₹ —	View
Tropical Tagsin M		250 ग्रॅम	₹ —	View

प्रश्न १: Roko बुरशीनाशक आंतरप्रवाही की स्पर्शजन्य आहे?
उत्तर: Roko हे संपूर्णपणे आंतरप्रवाही (Systemic) बुरशीनाशक आहे.

प्रश्न २: Roko कोणत्या रासायनिक गटातील आहे?
उत्तर: हे Thiophanates रासायनिक गटातील बुरशीनाशक आहे.

प्रश्न ३: Roko systemic आहे का?
उत्तर: हो, हे Systemic आहे. हे झाडाच्या मुळांद्वारे आणि पानांद्वारे शोषले जाते आणि पूर्ण झाडात पसरते.

प्रश्न ४: Roko मध्ये preventive आणि curative गुण आहेत का?
उत्तर: हो. हे रोग येण्याआधी (Preventive) आणि रोग आल्यानंतर (Curative) अशा दोन्ही प्रकारे काम करते.

प्रश्न ५: Roko कोणत्या रोगांवर जास्त परिणामकारक आहे?
उत्तर: करपा (Anthracnose), भुरी (Powdery mildew), पानावरील ठिपके (Leaf spot), मर रोग (Wilt) आणि फळकूज (Fruit rot).

प्रश्न ६: Roko आणि Bavistin मध्ये काय फरक आहे?
उत्तर: Bavistin (Carbendazim) आणि Roko (Thiophanate Methyl) एकाच गटातील आहेत. Roko झाडात गेल्यावर त्याचे रूपांतर Carbendazim मध्ये होते, त्यामुळे हे Bavistin पेक्षा थोड्या व्यापक श्रेणीत (Broad Spectrum) काम करते.

प्रश्न ७: Roko ला पर्याय काय आहे?
उत्तर: बाजारामधील इतर Thiophanate Methyl घटक असलेली औषधे (उदा. हेक्झासटॉप) किंवा रोगाच्या तीव्रतेनुसार Saaf (Carbendazim + Mancozeb) वापरू शकता.

प्रश्न ८: Roko भुरीवर (Powdery Mildew) किती प्रभावी आहे?
उत्तर: भुरी रोगावर Roko अत्यंत प्रभावी आहे, विशेषतः द्राक्ष, मिरची आणि भाजीपाला पिकांमध्ये.

प्रश्न ९: Roko करपा (Anthracnose) नियंत्रणासाठी वापरावा का?
उत्तर: हो, करपा (Anthracnose) नियंत्रणासाठी Roko हे एक सर्वोत्तम औषध मानले जाते.

प्रश्न १०: Roko मर रोगावर (Wilt/Root rot) चालतो का?
उत्तर: हो, मर रोग आणि मुळकुजीसाठी Roko ची आळवणी (Drenching) करणे हा सर्वात प्रभावी उपाय आहे.

प्रश्न ११: Roko फळकूजवर (Fruit Rot) मदत करतो का?
उत्तर: हो, फळांची सडणे किंवा काढणीपश्चात होणारी बुरशी (Post-harvest diseases) रोखण्यासाठी हे खूप उपयुक्त आहे.

प्रश्न १२: Roko पानांवरील ठिपके (Leaf Spot/Cercospora) वर किती परिणामकारक आहे?
उत्तर: पानांवरील ठिपके (उदा. भुईमूग टिक्का रोग किंवा डाळिंबावरील ठिपके) यावर हे उत्तम नियंत्रण देते.

प्रश्न १३: Roko डाय बॅक (Die-back) नियंत्रणासाठी वापरता येतो का?
उत्तर: हो, मिरची आणि फळझाडांमधील शेंडे वाळणे (Die-back) यावर हे प्रभावी आहे.

प्रश्न १४: पानांवर डाग आले असतील तर Roko द्यावा का?
उत्तर: हो, जर डाग बुरशीजन्य असतील तर Roko रोगाचा प्रसार थांबवते (Curative action).

प्रश्न १५: Roko फवारणीसाठी किती ग्रॅम प्रति लिटर वापरावे?
उत्तर: फवारणीसाठी १.५ ते २ ग्रॅम प्रति लिटर पाणी (पिकानुसार कमी जास्त होऊ शकते).

प्रश्न १६: एका एकरासाठी Roko किती लागते?
उत्तर: फवारणीसाठी साधारण ३०० ग्रॅम ते ४०० ग्रॅम प्रति एकर आणि ड्रीपसाठी ५०० ग्रॅम प्रति एकर.

प्रश्न १७: Roko किती दिवसांनी पुन्हा फवारावे?
उत्तर: साधारणपणे १२-१५ दिवसांनी दुसरी फवारणी घेऊ शकता.

प्रश्न १८: रोग फार वाढला असेल तर डोस किती ठेवावा?
उत्तर: डोस वाढवू नका (जास्तीत जास्त २ ग्रॅम/लिटर), त्याऐवजी Roko सोबत M-45 किंवा Z-78 सारखे स्पर्शजन्य बुरशीनाशक एकत्र करून फवारा.

प्रश्न १९: पावसाळ्यात Roko वापरू शकतो का?
उत्तर: हो, हे आंतरप्रवाही (Systemic) असल्याने पावसाळ्यात फवारणीसाठी योग्य आहे, कारण ते पानात शोषले जाते.

प्रश्न २०: फवारल्यानंतर पाऊस आला तर परिणाम कमी होणार का?
उत्तर: जर फवारणीनंतर २-३ तास पाऊस आला नाही, तर औषध झाडात पूर्ण शोषले जाते आणि उत्तम रिझल्ट मिळतो.

प्रश्न २१: फवारणीस योग्य वेळ कोणती?
उत्तर: सकाळी दव वाळल्यानंतर किंवा सायंकाळी ४ नंतर.

प्रश्न २२: टोमॅटोमध्ये Roko कोणत्या रोगावर देतात?
उत्तर: टोमॅटोमधील पानावरील ठिपके, फळकूज आणि मर रोगाच्या (Wilt) आळवणीसाठी वापरतात.

प्रश्न २३: मिरचीमध्ये मर रोग (Wilt) आहे; Roko वापरू शकतो का?
उत्तर: हो, मिरचीमध्ये मर रोगासाठी Roko ची आळवणी (Drenching) अत्यंत गुणकारी आहे.

प्रश्न २४: द्राक्षामध्ये Roko कधी वापरतात?
उत्तर: द्राक्षामध्ये पोंगा स्टेजला, फ्लॉवरिंगपूर्वी आणि मणी सेट झाल्यावर भुरी आणि करपा नियंत्रणासाठी वापरतात.

प्रश्न २५: कांद्यामध्ये Roko वापरावे का?
उत्तर: हो, कांद्यामध्ये मान मुरगळणे किंवा पीळ पडणे (Twister disease/Anthracnose) यावर Roko खूप चांगले काम करते.

प्रश्न २६: भातात (Paddy) Roko चालते का?
उत्तर: हो, भातामधील Blast (करपा) रोगावर हे खूप प्रभावी आहे.

प्रश्न २७: सोयाबीन मध्ये Roko कधी द्यायचा?
उत्तर: शेंगा भरण्याच्या अवस्थेत शेंगावरील करपा आणि दाणे खराब होऊ नयेत म्हणून वापरतात.

प्रश्न २८: Roko सर्व पिकांसाठी सुरक्षित आहे का?
उत्तर: हो, शिफारस केलेल्या मात्रेत वापरल्यास हे पिकासाठी सुरक्षित आहे.

प्रश्न २९: Roko कीटकनाशकांसोबत मिसळता येतो का?
उत्तर: हो, हे बहुतेक सर्व कीटकनाशकांसोबत (उदा. Imidacloprid, Chlorpyriphos) मिसळता येते.

प्रश्न ३०: Roko विद्राव्य खतांसोबत (१९:१९:१९) देता येतो का?
उत्तर: हो, विद्राव्य खतांसोबत Roko देता येते.

प्रश्न ३१: Roko , Copper किंवा Sulphur सोबत मिसळू शकतो का?
उत्तर: नाही. Roko हे Copper (उदा. बोर्डो मिश्रण, कॉपर ऑक्सिक्लोराईड) आणि Lime Sulphur सारख्या अल्कधर्मी (Alkaline) औषधांसोबत मिसळू नये.

प्रश्न ३२: Tank-mix करताना Roko कधी टाकावे?
उत्तर: Roko हे पावडर (WP) स्वरूपात असल्याने आधी थोडे पाणी घेऊन त्याची पेस्ट बनवा किंवा पूर्ण विरघळून घ्या आणि मगच टाकीत टाका.

प्रश्न ३३: Roko ठिबक (Drip) किंवा आळवणी (Drenching) द्वारे देता येते का?
उत्तर: हो, नक्कीच. जमिनीतील बुरशी (Soil borne fungus) मारण्यासाठी Roko ची आळवणी किंवा ड्रीपद्वारे वापर खूप फायदेशीर आहे.

प्रश्न ३४: Roko मुळे पीक हिरवेगार होते का?
उत्तर: हो, याच्या फवारणीमुळे पिकात Phytotonic effect (हिरवेपणा) येतो आणि पाने तजेलदार दिसतात.

प्रश्न ३५: Roko मुळे फुलगळ होते का?
उत्तर: नाही, शिफारस केलेल्या प्रमाणात वापरल्यास फुलगळ होत नाही, उलट फुलांचे फळात रूपांतर होण्यास मदत होते.

प्रश्न ३६: Roko चा परिणाम किती दिवस टिकतो?
उत्तर: साधारणपणे १० ते १२ दिवस पिकाला संरक्षण मिळते.

प्रश्न ३७: PHI (Pre-harvest interval) किती दिवस आहे?
उत्तर: फवारणीनंतर साधारण ७ ते १० दिवस भाजीपाला किंवा फळे तोडू नयेत.

प्रश्न ३८: Roko बीजप्रक्रियेसाठी (Seed Treatment) वापरता येते का?
उत्तर: हो, पेरणीपूर्वी बियाण्यांना चोळण्यासाठी (२-३ ग्रॅम प्रति किलो बियाणे) Roko सर्वोत्तम आहे.

प्रश्न ३९: Roko वापरल्यानंतर उत्पादन वाढते का?
उत्तर: रोग नियंत्रण झाल्यामुळे आणि पिकाची गुणवत्ता सुधारल्यामुळे उत्पादनात नक्कीच वाढ होते.

प्रश्न ४०: Resistance management कसे करावे?
उत्तर: सतत फक्त Roko वापरू नका. अधूनमधून वेगळ्या गटातील बुरशीनाशके वापरा जेणेकरून बुरशीमध्ये प्रतिकारशक्ती तयार होणार नाही..

प्रश्न ४१: Roko कोणत्या कंपनीचे उत्पादन आहे?
उत्तर: Roko हे Biostadt या कंपनीचे प्रसिद्ध उत्पादन आहे.

प्रश्न ४२: Roko स्वस्त आहे की महाग?
उत्तर: हे मध्यम किमतीचे (Pocket friendly) आणि प्रभावी बुरशीनाशक आहे.

प्रश्न ४३: Roko हे खूप जास्त बुरशी आल्यावर (Heavy Infestation) एकटे काम करेल का?
उत्तर: खूप जास्त प्रादुर्भाव असल्यास Roko सोबत M-45 (Mancozeb) किंवा Chlorothalonil सारखे स्पर्शजन्य बुरशीनाशक एकत्र वापरल्यास जास्त चांगला रिझल्ट येतो.

प्रश्न ४४: Roko पावडर स्वरूपात आहे की लिक्विड?
उत्तर: Roko हे WP (Wettable Powder) स्वरूपात येते, जे पाण्यात सहज मिसळते.

भुरी आली होती पण Galileo फवारणी दिल्यावर 3–4 दिवसात छान परिणाम दिसला. पानं healthy आणि चमकदार झाली.

पानांवर रिंग सारखे डाग आले होते. Galileo + एक contact fungicide दिल्यावर रोग वाढ थांबली. उत्पादनातही स्पष्ट फरक!

द्राक्ष बागेत powdery mildew वाढत होता. Galileo दिल्यावर fungal spread पूर्ण थांबला आणि पिकाचा shine खूप वाढला.

सोयाबीनमध्ये छोटे-छोटे ठिपके होते. Galileo दिल्यावर 3 दिवसात improvement दिसली आणि spread थांबला.

⭐ शेतकऱ्यांचे farmspot crop schedule वापरल्यानंतरच्या प्रतिक्रिया

टॉमॅटोमध्ये खत व्यवस्थापन

टॉमॅटो पिकासाठी योग्य खतांचा वापर कसा करावा हे जाणून घ्या.

Read More

कांदा रोपवाटिका टिप्स

कांदा पिकासाठी सर्वोत्तम रोपवाटिका आणि काळजी टिप्स.

Read More

सेंद्रिय खतांचा वापर

पिकासाठी सेंद्रिय खतांचा कसा योग्य वापर करावा हे शिका.

Read More

टमाटर रोग नियंत्रण

टॉमॅटो पिकातील रोगांचे नियंत्रण कसे करावे.

Read More

शेतीसाठी आधुनिक तंत्रज्ञान

शेतीतील आधुनिक तंत्रज्ञानाचा उपयोग करून उत्पादन वाढवा.

Read More