Tata Master

रासायनिक घटक

▸ यामध्ये मेटलॅक्झील 8% + मॅन्कोझेब 64% डब्ल्यू.पी. (Metalaxyl 8% + Mancozeb 64% WP) Wettable Powder हे दोन रासायनिक घटक असतात.

रासायनिक गट

▸ डायथिओकार्बामेट्स + फिनाइलअमाइड्स
(Dithiocarbamates + Phenylamides / Acylalanines)

बुरशीनाशक प्रकार व क्रिया प्रकार:

▸ बुरशीनाशक प्रकार: आंतरप्रवाही + संपर्कजन्य (Systemic + Contact)

▸ यामधील मेटलॅक्झील (Metalaxyl) हे अत्यंत प्रभावी आंतरप्रवाही (Highly Systemic) बुरशीनाशक असल्यामुळे, फवारणी केल्यानंतर ते पानांद्वारे किंवा मुळांद्वारे अतिशय वेगाने शोषले जाते आणि वनस्पतींच्या ‘झायलम’ (Xylem) पेशींद्वारे वरच्या दिशेने (Acropetal movement) वहन करून वनस्पतीच्या नवीन येणाऱ्या फुटीपर्यंत पोहोचते.

▸ यामधील मॅन्कोझेब (Mancozeb) हे संपर्कजन्य (Contact) बुरशीनाशक असल्यामुळे, ते पानांच्या पृष्ठभागावर संरक्षक असा रासायनिक थर तयार करते आणि बुरशीचे बीजाणू अंकुरण्यापासून (Spore germination) रोखते.

👉 Matco मध्ये तीव्र आंतरप्रवाही क्रिया आहे. (मेटलॅक्झील हे फवारणीनंतर ३० मिनिटांत झाडात शोषले जाते, त्यामुळे पाऊस आल्यास धुतले जात नाही).

▸ क्रिया प्रकार: प्रामुख्याने प्रतिबंधात्मक (Preventive) + उपचारात्मक (Curative / Kick-back Action).

▸ बुरशीजन्य रोगाचा प्रादुर्भाव होण्यापूर्वी वापरल्यास, मॅन्कोझेबमुळे प्रभावी प्रतिबंधात्मक संरक्षण मिळते आणि रोगाचा शिरकाव होत नाही.

▸ बुरशीजन्य रोगाची सुरुवातीची लक्षणे दिसताच वापरल्यास, मेटलॅक्झीलमुळे बुरशीची वाढ (Mycelial growth) आणि बीजाणू तयार होण्याची प्रक्रिया (Sporulation) आतून थांबवली जाते, ज्यामुळे रोगावर नियंत्रण मिळते.

कार्यपद्धती (Mode of Action)

▸ मॅन्कोझेब (Mancozeb) हे संपर्कजन्य (Contact) बहु-स्थळी क्रिया करणारे (Multi-site action) बुरशीनाशक आहे.
▸ मॅन्कोझेब बुरशीच्या पेशींमध्ये असलेल्या सल्फहायड्रिल (–SH) गट असलेल्या एंजाइम्सशी संयोग करून त्यांचे कार्य बंद करते. परिणामी बुरशीच्या महत्त्वाच्या चयापचय प्रक्रिया (Metabolic processes) जसे की श्वसन (Respiration), लिपिड चयापचय आणि ऊर्जा निर्मिती यावर परिणाम होतो, त्यामुळे बुरशीचे बीजाणू अंकुरणे (Spore germination) थांबते.
👉 म्हणून मॅन्कोझेब मुख्यतः प्रतिबंधात्मक (Preventive) क्रिया करते.

▸ मेटलॅक्झील (Metalaxyl) हे उच्च क्षमतेचे आंतरप्रवाही (Systemic) बुरशीनाशक आहे (Acylalanine गट).
▸ मेटलॅक्झील हे बुरशीच्या पेशींमधील केंद्रकामध्ये (Nucleus) प्रवेश करून ‘आर.एन.ए. पॉलिमरेज-१’ (RNA Polymerase-I) या कॉम्प्लेक्सला बाधित करते. परिणामी बुरशीचे ‘रायबोसोमल आर.एन.ए. संश्लेषण’ (rRNA Synthesis) पूर्णपणे थांबते. आर.एन.ए. तयार न झाल्यामुळे बुरशीला नवीन प्रथिने (Proteins) बनवता येत नाहीत आणि बुरशीची वाढ (Mycelial growth) व बीजाणू निर्मिती (Sporulation) त्वरित थांबते.
👉 म्हणून मेटलॅक्झील हे उपचारात्मक (Curative) आणि उच्चाटन (Eradicant) अशा दोन्ही प्रकारे अत्यंत प्रभावी काम करते.

▸ Mancozeb (FRAC M03) → बहु-स्थळी (Multi-site), Contact, Resistance ची शक्यता खूप कमी.
▸ Metalaxyl (FRAC 4) → Systemic (Phenylamide), Single-site (RNA synthesis blocker), High Resistance Risk.

👉 दोन्ही एकत्र आल्यामुळे:
▸प्रतिबंधात्मक (Preventive): मॅन्कोझेबमुळे बीजाणू रुजत नाहीत.
▸उपचारात्मक (Curative): मेटलॅक्झीलमुळे पानांच्या आत शिरलेली बुरशी (Mycelium) मारली जाते (Kick-back action).

वापरण्याची पद्धत

▸ फवारणी,आळवणी,ठिबक

Mancozeb 64% + Metalxyl 8% WP पीक व लक्षित बुरशीजन्य रोग

Mancozeb 64% + Metalxyl 8% WP – बुरशी व लक्षणे ओळख चार्ट

प्रमाण

▸ फवारणीसाठी :   2 ते 2.5 ग्रॅम प्रती लीटर
▸आळवणीसाठी :   2 ते 2.5  ग्रॅम प्रती लीटर
▸ ठिबकसाठी :   1 kg प्रती एकर

Mancozeb 64% + Metalxyl 8% WP प्रतिकारशक्ती व्यवस्थापन (Resistance Management)

‘क्रॉस रेझिस्टन्स’ टाळणे (Avoid Cross-Resistance):
▸ शास्त्रीय कारण: या संयुक्त बुरशीनाशकात ८% ‘मेटलॅक्झील’ (Metalaxyl) आहे, जे ‘फिनाईलअमाइड’ (Phenylamide – FRAC Group 4) गटातील आहे. या गटातील बुरशीनाशकांविरुद्ध बुरशीमध्ये सर्वात वेगाने प्रतिकारशक्ती (Resistance) तयार होते. जर एकाच गटातील औषधे वारंवार वापरली, तर बुरशी त्यांना ओळखू लागते.
▸ टीप: जर तुम्ही मागील फवारणीत हे बुरशीनाशक (Matco/Ridomil) वापरले असेल, तर लगेच पुढील फवारणीत पुन्हा हेच किंवा या गटातील इतर औषध (उदा. बेनालॅक्झील) वापरू नका. त्याऐवजी वेगळ्या गटाचे बुरशीनाशक वापरा.

‘मोड ऑफ ॲक्शन’ मध्ये बदल (Rotate Mode of Action):
▸ शास्त्रीय कारण: यातील ‘मेटलॅक्झील’ हे घटक बुरशीच्या ‘आर.एन.ए.’ (RNA synthesis) तयार करण्याच्या प्रक्रियेत एका विशिष्ट ठिकाणी (Single Site) अडथळा आणते. जर याचा सतत वापर केला, तर बुरशी जनुकीय बदल करून या अडथळ्याला बायपास करायला शिकते.
▸ टीप: साखळी तोडण्यासाठी, या फवारणीनंतर पुढील फवारणीत ‘सायमोक्झानील’ (Cymoxanil – Curzate), ‘डायमेथोमॉर्फ’ (Dimethomorph – Acrobat) किंवा ‘मँडिप्रोपॅमिड’ (Revus) यांसारख्या पूर्णपणे वेगळ्या कार्यपद्धतीच्या बुरशीनाशकांचा वापर करावा.

‘रेडी-मिक्स’ फायदा (Ready-Mix Strategy – Synergy):
▸ शास्त्रीय कारण: मेटलॅक्झील हे ‘हाय रिस्क’ (High Risk) बुरशीनाशक आहे. ते एकटे वापरल्यास बुरशी काही दिवसांतच त्याला दाद देईनाशी होते. म्हणूनच यात ‘मॅन्कोझेब’ (मल्टी साईट – गट M3) मिसळलेले असते. मॅन्कोझेब बुरशीला बाहेरून रोखते, ज्यामुळे आतील मेटलॅक्झीलला काम करणे सुरक्षित व सोपे जाते.
▸ टीप: हे बुरशीनाशक वापरताना यात दुसरे कोणतेही बुरशीनाशक मिसळण्याची गरज नाही. कंपनीने हे मिश्रण अशा प्रकारे बनवले आहे की जेणेकरून ‘रेझिस्टन्स’ तयार होणार नाही.

वापराची वारंवारता (Frequency of Application):
▸ नियम: एका पिकाच्या हंगामात (Crop Season) हे संयुक्त बुरशीनाशक जास्तीत जास्त २ ते ३ वेळाच वापरावे.
▸ टीप: हे बुरशीनाशक ‘हुकमी एक्का’ आहे, त्यामुळे ते सुरुवातीच्या वाढीच्या काळात किंवा जेव्हा हवामान खूप खराब (ढगाळ/पावसाळी) असेल तेव्हाच वापरावे. सलग फवारण्या टाळाव्यात.

उपचारात्मक पेक्षा प्रतिबंधात्मक वापर (Preventive over Curative):
▸ शास्त्रीय कारण: मेटलॅक्झीलमध्ये ‘क्यूरेटिव्ह’ (रोग आल्यावर काम करणारी) ताकद जबरदस्त आहे. पण, जर रोगाचा प्रादुर्भाव खूप जास्त (Heavy Infestation) झाला असेल, तर बुरशीची संख्या अब्जावधीत असते. अशा वेळी रेझिस्टंट बुरशी तयार होण्याची शक्यता वाढते.
▸ टीप: रोगाची लक्षणे दिसताच किंवा ‘रोग येण्यापूर्वी’ (पाऊस पडणार असेल तर आधी) याचा वापर केल्यास सर्वात उत्कृष्ट आणि सुरक्षित रिझल्ट मिळतो.

योग्य डोस आणि कव्हरेज (Optimal Dose & Selection Pressure):
▸ शास्त्रीय कारण: ‘फिनाईलअमाइड’ गटातील औषधांचा डोस जर कमी पडला, तर बुरशीला ‘सब-लिथल’ (Sub-lethal) डोस मिळतो. यामुळे बुरशी मरत तर नाहीच, उलट ती औषधाला पचवायला शिकते आणि पुढची पिढी अधिक घातक बनते.
▸ टीप: नेहमी शिफारस केलेला डोस (२ ते २.५ ग्रॅम प्रति लिटर) तंतोतंत वापरावा. कव्हरेज पूर्ण झाडावर मिळणे आवश्यक आहे कारण यातील मॅन्कोझेबला पानावर पसरणे गरजेचे असते.

मुख्य वैशिष्ट्ये:

▸ विशिष्ट श्रेणीतील नियंत्रण (Specific & Broad Spectrum Control) – हे प्रामुख्याने केवडा (Downy Mildew), उशिरा येणारा करपा (Late Blight), पांढरा तांबेरा (White Rust), फळकूज (Fruit Rot) आणि रोपमर (Damping off) यांसारख्या पाण्यामुळे किंवा आर्द्रतेमुळे वाढणाऱ्या बुरशीजन्य रोगांवर (Oomycetes) अत्यंत प्रभावी नियंत्रण मिळवते.

▸ स्पर्शजन्य व तीव्र आंतरप्रवाही क्रिया (Contact & Highly Systemic Action) – हे एक संयुक्त बुरशीनाशक आहे. यातील ‘मॅन्कोझेब’ पानांच्या पृष्ठभागावर राहून (Contact) रोगाला रोखते, तर ‘मेटलॅक्झील’ हे अतिशय वेगाने पानांवाटे आणि मुळांवाटे शोषले जाऊन (Systemic) पिकाच्या आतून रोगाचा सामना करते.

▸ दुहेरी कार्यपद्धती (Preventive & Curative) – हे प्रतिबंधात्मक (रोग येण्याआधी) आणि उपचारात्मक (रोग आल्यानंतर) अशा दोन्ही प्रकारे उत्कृष्ट काम करते. विशेषतः, रोग पानांच्या आत शिरला असेल तरी मेटलॅक्झील तो शोधून नष्ट करते (याला Kick-back action म्हणतात).

▸ पिकाचा आरोग्य परिणाम (Phytotonic Effect) – यामध्ये ६४% मॅन्कोझेब असल्याने मॅन्गेनीज (Mn) आणि झिंक (Zn) हे सूक्ष्म अन्नद्रव्ये पिकाला मिळतात. यामुळे फवारणीनंतर पिकावर गडद हिरवेपणा (Greening Effect) येतो आणि पीक तजेलदार दिसते.

▸ WP स्वरूप (Wettable Powder) – हे पाण्यात पूर्णपणे मिसळणाऱ्या पावडर स्वरूपात उपलब्ध आहे. हे फवारणी (Spraying) आणि विशेषतः आळवणी (Drenching) आणि बीजप्रक्रियेसाठी (रोपमर रोखण्यासाठी) अत्यंत सोपे आणि उपयुक्त आहे.

▸ प्रतिकारशक्ती व्यवस्थापन (Resistance Management) – मेटलॅक्झील हे ‘हाय रिस्क’ औषध आहे, पण यात मॅन्कोझेब (Multisite) एकत्र असल्यामुळे, बुरशीमध्ये या बुरशीनाशकाविरुद्ध प्रतिकारशक्ती (Resistance) लवकर तयार होत नाही, ज्यामुळे हे दीर्घकाळ प्रभावी राहते.

🎥 कृषिविद्या व्हिडिओ 

खालील व्हिडिओमध्ये उत्पादनाचा वापर दाखवला आहे 👇

TATA Master ला पर्याय म्हणून खालील उत्पादनांचा वापर करू शकता.

उत्पादन	फोटो	200 लि. साठी पॅकिंग	किंमत	खरेदी
Indofil Matco		250 ग्रॅम	₹ —	View
JU Domil		250 ग्रॅम	₹ —	View
Tropical Tagmil		250 ग्रॅम	₹ —	View
Mankind Manco Kind		250 ग्रॅम	₹ —	View
Adama Syscon		250 ग्रॅम	₹ —	View
Coromandal Coromil		250 ग्रॅम	₹ —	View
Crystal Mixol 72		250 ग्रॅम	₹ —	View
UPL Unilax		250 ग्रॅम	₹ —	View

प्रश्न १: Tata Master बुरशीनाशक आंतरप्रवाही की स्पर्शजन्य आहे?
उत्तर: Tata Master हे आंतरप्रवाही (Systemic) आणि स्पर्शजन्य (Contact) अशा दोन्ही गुणांचे ‘संयुक्त’ बुरशीनाशक आहे.

प्रश्न २: Tata Master कोणत्या रासायनिक गटातील आहे?
उत्तर: यामध्ये ‘फिनाईलअमाइड’ (Metalaxyl) आणि ‘डायथिओकार्बामेट’ (Mancozeb) हे दोन रासायनिक गट एकत्र आहेत.

प्रश्न ३: Tata Master systemic आहे का?
उत्तर: हो, यातील Metalaxyl हा घटक अतिशय तीव्र आंतरप्रवाही (Highly Systemic) आहे, जो ३० मिनिटांत झाडात शोषला जातो.

प्रश्न ४: Tata Master मध्ये preventive आणि curative गुण आहेत का?
उत्तर: हो. मॅन्कोझेबमुळे हे रोग येण्याआधी (Preventive) आणि मेटलॅक्झीलमुळे रोग आल्यानंतर (Curative/Kick-back) बुरशीला आतून मारते.

प्रश्न ५: Tata Master कोणत्या रोगांवर जास्त परिणामकारक आहे?
उत्तर: केवडा (Downy Mildew), उशिरा येणारा करपा (Late Blight), रोपमर (Damping off), फळकुज (Phytophthora Fruit rot) आणि पांढरा तांबेरा.

प्रश्न ६: Tata Master आणि Saaf मध्ये काय फरक आहे?
उत्तर: Saaf हे ‘भुरी’ आणि ‘साध्या करप्यावर’ चालते, पण Tata Master हे खास करून ‘केवडा’ (Downy) आणि ‘सड’ (Phytophthora) या रोगांसाठी स्पेशलिस्ट आहे, जिथे Saaf चालत नाही.

प्रश्न ७: Tata Master ला पर्याय काय आहे?
उत्तर: Syngenta Ridomil Gold, Krilaxyl (Krishi Rasayan) किंवा हेच घटक (Metalaxyl + Mancozeb) असलेली इतर औषधे.

प्रश्न ८: Tata Master भुरीवर (Powdery Mildew) प्रभावी आहे का?
उत्तर: नाही. Tata Master हे भुरीवर (Powdery Mildew) अजिबात काम करत नाही.

प्रश्न ९: Tata Master करपा (Anthracnose) नियंत्रणासाठी वापरावा का?
उत्तर: हो, यातील मॅन्कोझेबमुळे करपा नियंत्रित होतो, पण फक्त करप्यासाठी Tata Master वापरणे महाग पडते; त्याऐवजी Saaf किंवा M-45 वापरावे.

प्रश्न १०: Tata Master मर रोगावर (Wilt/Root rot) चालतो का?
उत्तर: जर मर ‘फायटोप्थोरा’ किंवा ‘पिथियम’ मुळे असेल (पाण्यामुळे होणारी सड), तर Tata Master चा रिझल्ट जबरदस्त येतो. पण ‘फुजारियम’ मर रोगावर हे कमी प्रभावी आहे.

प्रश्न ११: Tata Master फळकूजवर (Fruit Rot) मदत करतो का?
उत्तर: हो, मिरची, टोमॅटो आणि फळझाडांमधील फळ सडणे (विशेषतः ढगाळ वातावरणात) रोखण्यासाठी हे सर्वोत्तम आहे.

प्रश्न १२: Tata Master पानांवरील ठिपके (Leaf Spot) वर किती परिणामकारक आहे?
उत्तर: यातील मॅन्कोझेबमुळे पानांवरील ठिपके नियंत्रित होतात, पण याची मुख्य ताकद ‘केवडा’ नियंत्रणात आहे.

प्रश्न १३: Tata Master डाय बॅक (Die-back) नियंत्रणासाठी वापरता येतो का?
उत्तर: हो, मिरची किंवा फळझाडांत पावसाळ्यात येणारा डायबॅक यामुळे थांबतो.

प्रश्न १४: पानांवर डाग आले असतील तर Tata Master द्यावा का?
उत्तर: हो, जर डाग ‘डाऊनी’ किंवा ‘लेट ब्लाईट’ चे असतील, तर Tata Master ची फवारणी रोगाला तिथल्या तिथे थांबवते.

प्रश्न १५: Tata Master फवारणीसाठी किती ग्रॅम प्रति लिटर वापरावे?
उत्तर: फवारणीसाठी २ ते २.५ ग्रॅम प्रति लिटर पाणी.

प्रश्न १६: एका एकरासाठी Tata Master किती लागते?
उत्तर: फवारणीसाठी साधारण ५०० ग्रॅम प्रति एकर.

प्रश्न १७: Tata Master किती दिवसांनी पुन्हा फवारावे?
उत्तर: साधारणपणे १०-१२ दिवसांनी दुसरी फवारणी घेऊ शकता, पण सलग फवारण्या टाळाव्यात.

प्रश्न १८: रोग फार वाढला असेल तर डोस किती ठेवावा?
उत्तर: रोग जास्त असल्यास डोस २.५ ते ३ ग्रॅम/लिटर पर्यंत घेऊ शकता.

प्रश्न १९: पावसाळ्यात Tata Master वापरू शकतो का?
उत्तर: हो, हे पावसाळ्यासाठीच बनलेले ‘स्पेशलिस्ट’ औषध आहे. हे अर्ध्या तासात पानात शोषले जाते, त्यामुळे पावसात रिझल्ट चांगला मिळतो.

प्रश्न २०: फवारल्यानंतर पाऊस आला तर परिणाम कमी होणार का?
उत्तर: जर फवारणीनंतर १-२ तास पाऊस आला नाही, तर औषध पूर्ण काम करते.

प्रश्न २१: फवारणीस योग्य वेळ कोणती?
उत्तर: सकाळी किंवा सायंकाळी थंड वातावरणात.

प्रश्न २२: टोमॅटोमध्ये Tata Master कोणत्या रोगावर देतात?
उत्तर: मुख्यत्वे ‘उशिरा येणारा करपा’ (Late Blight) आणि फळकुज (Buck eye rot) नियंत्रणासाठी.

प्रश्न २३: मिरचीमध्ये Tata Master वापरू शकतो का?
उत्तर: हो, मिरचीमधील फळकुज आणि फांदी करपा (Die-back) साठी हे खूप चांगले आहे.

प्रश्न २४: द्राक्षामध्ये Tata Master कधी वापरतात?
उत्तर: द्राक्षात ‘केवडा’ (Downy Mildew) नियंत्रणासाठी हे सर्वात महत्त्वाचे औषध आहे.

प्रश्न २5: कांद्यामध्ये Tata Master वापरावे का ?
उत्तर: हो, कांद्यावरील पांढरे डाग आणि डॅम्पिंग ऑफ साठी याचा वापर होतो.

प्रश्न २६: भातात (Paddy) Tata Master चालते का?
उत्तर: सहसा भातावर याची गरज पडत नाही, तिथे स्वस्त औषधे चालतात.

प्रश्न २७: सोयाबीन मध्ये Tata Master कधी द्यायचा?
उत्तर: सोयाबीनवर याची विशेष गरज नाही, पण पानावरील ठिपके जास्त असल्यास वापरू शकता.

प्रश्न २८: Tata Master सर्व पिकांसाठी सुरक्षित आहे का?
उत्तर: हो, शिफारस केलेल्या मात्रेत वापरल्यास सुरक्षित आहे.

प्रश्न २९: Tata Master कीटकनाशकांसोबत मिसळता येतो का?
उत्तर: हो, हे बहुतेक कीटकनाशकांसोबत चालते.

प्रश्न ३०: Tata Master विद्राव्य खतांसोबत (१९:१९:१९) देता येतो का?
उत्तर: हो, विद्राव्य खतांसोबत Tata Master देता येते.

प्रश्न ३१: Tata Master, Copper किंवा Sulphur सोबत मिसळू शकतो का?
उत्तर: शक्यतो टाळावे. विशेषतः कॉपर सोबत मिसळताना काळजी घ्यावी.

प्रश्न ३२: Tank-mix करताना Tata Master कधी टाकावे?
उत्तर: याची आधी बादलीत पेस्ट बनवा (WP असल्यामुळे) आणि मग टाकीत टाका.

प्रश्न ३३: Tata Master ठिबक (Drip) किंवा आळवणी (Drenching) द्वारे देता येते का?
उत्तर: हो, रोपवाटिकेतील (Nursery) मर रोग थांबवण्यासाठी याची आळवणी सर्वोत्तम उपाय आहे.

प्रश्न ३४: Tata Master मुळे पीक हिरवेगार होते का?
उत्तर: हो, यात ६४% मॅन्कोझेब (Mn & Zn) असल्याने पिकाला सूक्ष्म अन्नद्रव्ये मिळतात आणि पीक टवटवीत होते.

प्रश्न ३५: Tata Master मुळे फुलगळ होते का?
उत्तर: नाही, योग्य प्रमाणात वापरल्यास फुलगळ होत नाही.

प्रश्न ३६: Tata Master चा परिणाम किती दिवस टिकतो?
उत्तर: साधारणपणे १० ते १४ दिवस.

प्रश्न ३७: PHI (Pre-harvest interval) किती दिवस आहे?
उत्तर: भाजीपाला काढणीच्या किमान १० दिवस आधी फवारणी थांबवावी.

प्रश्न ३८: Tata Master बीजप्रक्रियेसाठी (Seed Treatment) वापरता येते का?
उत्तर: हो, बाजरीचा केवडा आणि सूर्यफूल केवडा रोखण्यासाठी याची बीजप्रक्रिया केली जाते.

प्रश्न ३९: Tata Master वापरल्यानंतर उत्पादन वाढते का?
उत्तर: हो, केवडा आणि करपा यांसारख्या घातक रोगांचे नियंत्रण झाल्यामुळे पीक वाचते आणि उत्पादन वाढते.

प्रश्न ४०: Resistance management कसे करावे?
उत्तर: यातील मेटलॅक्झील विरुद्ध रेझिस्टन्स लवकर येतो, त्यामुळे एका हंगामात ३ पेक्षा जास्त फवारण्या घेऊ नयेत आणि आलटून पालटून औषध वापरावे.

प्रश्न ४१: Tata Master कोणत्या कंपनीचे उत्पादन आहे?
उत्तर: Tata Master हे TATA Rallis या कंपनीचे प्रसिद्ध उत्पादन आहे.

प्रश्न ४२: Tata Master स्वस्त आहे की महाग?
उत्तर: हे Saaf पेक्षा थोडे महाग आहे, पण केवडा रोगासाठी याची किंमत वसूल होते.

प्रश्न ४३: Tata Master हे खूप जास्त बुरशी आल्यावर (Heavy Infestation) काम करेल का?
उत्तर: हो, यात ‘किक-बॅक’ ॲक्शन असल्याने, रोग बऱ्यापैकी वाढला असला तरी ते त्याला थांबवू शकते.

भुरी आली होती पण Galileo फवारणी दिल्यावर 3–4 दिवसात छान परिणाम दिसला. पानं healthy आणि चमकदार झाली.

पानांवर रिंग सारखे डाग आले होते. Galileo + एक contact fungicide दिल्यावर रोग वाढ थांबली. उत्पादनातही स्पष्ट फरक!

द्राक्ष बागेत powdery mildew वाढत होता. Galileo दिल्यावर fungal spread पूर्ण थांबला आणि पिकाचा shine खूप वाढला.

सोयाबीनमध्ये छोटे-छोटे ठिपके होते. Galileo दिल्यावर 3 दिवसात improvement दिसली आणि spread थांबला.

⭐ शेतकऱ्यांचे farmspot crop schedule वापरल्यानंतरच्या प्रतिक्रिया

टॉमॅटोमध्ये खत व्यवस्थापन

टॉमॅटो पिकासाठी योग्य खतांचा वापर कसा करावा हे जाणून घ्या.

Read More

कांदा रोपवाटिका टिप्स

कांदा पिकासाठी सर्वोत्तम रोपवाटिका आणि काळजी टिप्स.

Read More

सेंद्रिय खतांचा वापर

पिकासाठी सेंद्रिय खतांचा कसा योग्य वापर करावा हे शिका.

Read More

टमाटर रोग नियंत्रण

टॉमॅटो पिकातील रोगांचे नियंत्रण कसे करावे.

Read More

शेतीसाठी आधुनिक तंत्रज्ञान

शेतीतील आधुनिक तंत्रज्ञानाचा उपयोग करून उत्पादन वाढवा.

Read More